Υπό την προεδρία του Περιφερειάρχη Κεντρικής Μακεδονίας Απόστολου Τζιτζικώστα πραγματοποιήθηκε η πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης του νέου ΕΣΠΑ 2021 – 2027 για την Κεντρική Μακεδονία, στη Θεσσαλονίκη.
Το νέο Πρόγραμμα έχει συνολικό ύψος 1,44 δισεκατομμύρια ευρώ και οι άξονες προτεραιότητας είναι έξι:
1.Παραγωγικός ανταγωνιστικός μετασχηματισμός της Κεντρικής Μακεδονίας: 190,3 εκ. ευρώ.
2.Στήριξη της πράσινης και αειφόρου ανάπτυξης στην Κεντρική Μακεδονία 290,7 εκ. ευρώ.
3.Εξασφάλιση της διασυνδεσιμότητας της Κεντρικής Μακεδονίας: 105,5 εκ. ευρώ.
4.Προώθηση της Κοινωνικής Συνοχής στην Κεντρική Μακεδονίας: 576,4 εκ. ευρώ (ΕΤΠΑ 211,0 εκ. ευρώ και ΕΚΤ 365,4 εκ. ευρώ).
5.Ολοκληρωμένη Χωρική Ανάπτυξη στην Κεντρική Μακεδονία: 257,9 εκ. ευρώ.
6.Τεχνική Βοήθεια: 19,3 εκ. ευρώ (ΕΤΠΑ 11,6 εκ. ευρώ και ΕΚΤ 7,7 εκ. ευρώ).
Κηρύσσοντας ουσιαστικά την έναρξη του νέου ΕΣΠΑ στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας, ο κ. Τζιτζικώστας επισήμανε ότι “το πρόγραμμα, ύψους 1,44 δισεκατομμυρίων ευρώ, αποτελεί τη μεγαλύτερη αναπτυξιακή παρέμβαση, η οποία έγινε ποτέ στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Το νέο ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας είναι συνδεδεμένο με τις Ευρωπαϊκές Πολιτικές, εναρμονισμένο με το Κανονιστικό Πλαίσιο των Διαρθρωτικών Ταμείων, που σχεδιάστηκε με βάση τις πραγματικές αναπτυξιακές δυνατότητες της Κεντρικής Μακεδονίας, με συγκεκριμένους άξονες προτεραιοτήτων”.
Μάλιστα, ο Περιφερειάρχης ανακοίνωσε ότι “στη νέα Προγραμματική Περίοδο έχουμε πολύ σημαντικές δυνατότητες για την ανάπτυξη της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας. Και η σημερινή πρώτη συνεδρίαση της Επιτροπής Παρακολούθησης αποτελεί ορόσημο για την έναρξη του νέου ΕΣΠΑ 2021-2027 στην Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας. Με το νέο Πρόγραμμα, αν και εγκρίθηκε μόλις πρόσφατα, ξεκινάμε δυναμικά, καθώς ήδη προγραμματίσαμε προσκλήσεις για ένταξη δράσεων ύψους 250 εκατομμυρίων ευρώ: 134 εκατομμυρίων ευρώ στο Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης και 116 εκατομμυρίων ευρώ στο Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο”.
“Σήμερα είμαστε έτοιμοι, στην πρώτη γραμμή της εκκίνησης του αγώνα της υλοποίησης όλων των έργων που αναβαθμίζουν τις υποδομές μας και δημιουργούν νέες ευκαιρίες, νέες δυνατότητες και προοπτική για όλους τους συμπολίτες μας. Και δεν θα κουραστώ να επαναλαμβάνω ότι ο βασικός καταλύτης για την πρόοδο και την ταχύτατη και αποτελεσματική αξιοποίηση των πόρων είναι η συνεργασία. Συνεργασία της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας με τους 38 Δήμους και στις επτά Περιφερειακές Ενότητες. Συνεργασία με όλους τους οικονομικούς, κοινωνικούς, εκπαιδευτικούς και ερευνητικούς φορείς. Συνεργασία με την πολιτεία και τα Υπουργεία ανά τομέα πολιτικής. Συνέργεια με την Κομισιόν. Και για να είναι ακόμα πιο επωφελής για τους πολίτες η συνεργασία πρέπει να βασίζεται πάνω σε κοινές αποδεκτές αρχές από όλα τα μέρη. Ο προγραμματισμός, η διαφάνεια, η κατανόηση των περιφερειακών ιδιαιτεροτήτων, η εκτίμηση της φέρουσας ικανότητας των δικαιούχων, η απλοποίηση του συστήματος διαχείρισης και ελέγχου χωρίς άσκοπες γραφειοκρατικές εμμονές, συνιστούν αυτό το πλαίσιο αρχών για την συνεργασία. Η Περιφέρεια Κεντρικής Μακεδονίας στις πιο δύσκολες εποχές, σε διαδοχικές κρίσεις, απέδειξε ότι είναι φορέας αποτελεσματικότητας και σταθερότητας, ότι είναι ο θεσμός που βρίσκεται πιο κοντά στους πολίτες, με ταυτόχρονη πρόσβαση στα κέντρα λήψης των αποφάσεων στην Ελλάδα και την Ευρώπη. Η γνώση των αναπτυξιακών ζητημάτων του τόπου μας και η οικοδομημένη σταθερή σχέση εμπιστοσύνης με τους εταίρους μας, θα είναι το συγκριτικό μας πλεονέκτημα για την επιτυχημένη υλοποίηση των δράσεων. Και όπως κάθε φορά, αυτό που κάνουμε είναι να αθροίζουμε δυνάμεις, αλλά αυτή τη φορά το κάνουμε ακόμα πιο γρήγορα, ακόμα πιο αποτελεσματικά. Γιατί η συγκυρία το απαιτεί, γιατί η κοινωνία το έχει ανάγκη. Γιατί συνεχίζουμε με μεθοδικότητα και πολλή δουλειά να χτίζουμε τη Μακεδονία του 2030. Την σύγχρονη, έξυπνη, πράσινη και ανθρώπινη Περιφέρεια, που αντανακλά των καλύτερό μας εαυτό”, υπογράμμισε ο κ. Τζιτζικώστας.
Ο Περιφερειάρχης αναφέρθηκε επίσης σε δυο προκλήσεις: “Στο νέο ΕΣΠΑ 2021-2027, πέρα από τις παγκόσμιες προκλήσεις και κινδύνους που αντιμετωπίζουμε, υπάρχουν δύο ακόμα προκλήσεις, στις οποίες ως διοίκηση της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας θα δώσουμε απαντήσεις: Πρώτον, στην αυξημένη χρηματοδότηση του Περιφερειακού Προγράμματος, όπου για ακόμα μία φορά θα αξιοποιήσουμε με τον καλύτερο και πιο αποτελεσματικό τρόπο όλους τους πόρους για να πιάσει τόπο, από το πρώτο μέχρι το τελευταίο ευρώ. Δεύτερον, στην τυπολογία των δράσεων σε όλους ανεξαιρέτως τους τομείς της οικονομικής και κοινωνικής ανάπτυξης της Περιφέρειας, που φροντίσαμε να ανταποκρίνονται στις πραγματικές ανάγκες και τα ισχυρά συγκριτικά πλεονεκτήματα του τόπου μας. Γιατί ακριβώς αυτός είναι ο ρόλος της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας, να μετατρέπει τους απρόσωπους ευρωπαϊκούς πόρους σε μετρήσιμο έργο για όλους τους πολίτες. Η μακρά διαβούλευση που προηγήθηκε της έγκρισης των Περιφερειακών Προγραμμάτων μάς έδωσε τη δυνατότητα της σαφούς περιγραφής του ‘ποιος κάνει τι’ σε σχέση και με τα Τομεακά Προγράμματα, πάντα σε εναρμόνιση με τις ευρωπαϊκές πολιτικές όλων των Τομέων και το Κανονιστικό Πλαίσιο των Διαρθρωτικών Ταμείων”.
Αναλύοντας τους άξονες προτεραιότητας του Προγράμματος, ο κ. Τζιτζικώστας ανά άξονα επισήμανε:
1.Πρώτος άξονας, ο παραγωγικός ανταγωνιστικός μετασχηματισμός της οικονομίας μας, με δράσεις που θα αγγίξουν τα 183 εκατομμύρια ευρώ, για:
-Την ενίσχυση της έρευνας και της καινοτομίας.
-Την αξιοποίηση των νέων προηγμένων τεχνολογιών.
-Την ανάπτυξη της ψηφιοποίησης προς όφελος των πολιτών και των επιχειρήσεων.
-Την ενίσχυση της ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας των μικρομεσαίων επιχειρήσεων.
-Την εξειδίκευση σε περιφερειακό και τοπικό επίπεδο στο πλαίσιο της Στρατηγικής Έξυπνης Εξειδίκευσης.
2.Δεύτερος άξονας, η στήριξη της πράσινης και αειφόρου ανάπτυξης, με δράσεις που θα ξεπεράσουν τα 290 εκατομμύρια ευρώ, για:
-Την προώθηση μέτρων ενεργειακής απόδοσης και μείωσης των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου.
-Την ενσωμάτωση των ανανεώσιμων πηγών ενέργειας και την ενίσχυσης της ενεργειακής αυτονομίας σε κτιριακές εγκαταστάσεις και υποδομές.
-Την αντιμετώπιση της κλιματικής αλλαγής και την πρόληψη των κινδύνων.
-Την προστασία και τη διατήρηση του φυσικού περιβάλλοντος και των πράσινων υποδομών, με μείωση της ρύπανσης.
-Τη βιώσιμη διαχείριση και την πρόσβαση στο νερό.
-Τη μετάβαση στην κυκλική οικονομία.
3.Τρίτος άξονας, η εξασφάλιση της διασυνδεσιμότητας της Κεντρικής Μακεδονίας, με δράσεις προϋπολογισμού 105,5 εκατομμυρίων ευρώ, που ενισχύουν τη βιώσιμη, έξυπνη και ασφαλή κινητικότητα σε τοπικό, περιφερειακό και εθνικό επίπεδο.
4.Τέταρτος άξονας, η στήριξη της κοινωνικής συνοχής: Αφενός με δράσεις ύψους 211 εκατομμυρίων ευρώ από το Ευρωπαϊκό Ταμείο Περιφερειακής Ανάπτυξης, για νέα σχολεία, εκσυγχρονισμό των νοσοκομείων, ενίσχυση της κοινωνικής πρόνοιας, επέκταση των πολιτιστικών και τουριστικών υποδομών. Και αφετέρου με δράσεις ύψους 365,4 εκατομμυρίων ευρώ από το Ευρωπαϊκό Κοινωνικό Ταμείο, για την ισότιμη πρόσβαση στην απασχόληση και την εκπαίδευση, την κατάρτιση και αναβάθμιση δεξιοτήτων και τη στήριξη των ευάλωτων συμπολιτών μας.
5.Πέμπτος άξονας η Ολοκληρωμένη Χωρική Ανάπτυξη, με τους συνολικούς πόρους να αγγίζουν τα 258 εκατομμύρια ευρώ και δράσεις για την κοινωνική, οικονομική και περιβαλλοντική ανάπτυξη, με έμφαση στην ασφάλεια, τη φυσική κληρονομιά, τον τουρισμό και τον πολιτισμό.
Η Προϊσταμένη της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας Αγγελική Ωραιοπούλου ανέλυσε τους τομείς έργων και δράσεων, που θα χρηματοδοτηθούν ανά άξονα προτεραιότητας από το νέο ΕΣΠΑ της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας:
ΑΞΟΝΑΣ 1: Παραγωγικός ανταγωνιστικός μετασχηματισμός της Κεντρικής Μακεδονίας
-Ανάπτυξη και ενίσχυση των ικανοτήτων Έρευνας και Καινοτομίας και αξιοποίηση προηγμένων τεχνολογιών – 82,5 εκ. ευρώ.
-Αξιοποίηση των οφελών της ψηφιοποίησης για τους πολίτες, τις εταιρείες, τους ερευνητικούς οργανισμούς και τις δημόσιες αρχές – 24 εκ. ευρώ.
-Ενίσχυση της βιώσιμης ανάπτυξης και της ανταγωνιστικότητας των Μικρομεσαίων Επιχειρήσεων και δημιουργία θέσεων εργασίας στις επιχειρήσεις αυτές, μεταξύ άλλων μέσω παραγωγικών επενδύσεων – 83,8 εκ. ευρώ.
ΑΞΟΝΑΣ 2: Στήριξη της πράσινης και αειφόρου ανάπτυξης στην Κεντρική Μακεδονία
-Προώθηση μέτρων ενεργειακή απόδοσης και μείωση των εκπομπών αερίων του θερμοκηπίου – 94,7 εκ. ευρώ.
-Προώθηση της προσαρμογής στην κλιματική αλλαγή και της πρόληψης του κινδύνου καταστροφών, της ανθεκτικότητας, λαμβάνοντας υπόψη προσεγγίσεις που βασίζονται στο οικοσύστημα – 60 εκ. ευρώ.
-Προαγωγή της πρόσβασης στην ύδρευση και της βιώσιμης διαχείρισης του νερού – 96 εκ. ευρώ.
-Προαγωγή της μετάβασης σε κυκλική οικονομία και αποδοτική ως προς τους πόρους οικονομία – 15 εκ. ευρώ.
-Ενίσχυση της προστασίας και της διατήρησης της φύσης, της βιοποικιλότητας και των πράσινων υποδομών, μεταξύ άλλων σε αστικές περιοχές, και μείωση όλων των μορφών ρύπανσης – 25 εκ. ευρώ.
ΑΞΟΝΑΣ 3: Εξασφάλιση της διασυνδεσιμότητας της Κεντρικής Μακεδονίας
-Ανάπτυξη και ενίσχυση βιώσιμης, ανθεκτικής στην κλιματική αλλαγή, έξυπνης και διατροπικής εθνικής, περιφερειακής και τοπικής κινητικότητας, με καλύτερη πρόσβαση στο Διευρωπαϊκό Δίκτυο Μεταφορών και διασυνοριακή κινητικότητα – 105,5 εκ. ευρώ.
ΑΞΟΝΑΣ 4: Προώθηση της Κοινωνικής Συνοχής στην Κεντρική Μακεδονία
-Βελτίωση της ισότιμης πρόσβασης σε ποιοτικές υπηρεσίες εκπαίδευσης, κατάρτισης και διά βίου μάθησης χωρίς αποκλεισμούς μέσω ανάπτυξης προσβάσιμων υποδομών και ενίσχυσης της ανθεκτικότητας της εξ αποστάσεως και διαδικτυακής εκπαίδευσης και κατάρτισης – 68 εκ. ευρώ.
-Εξασφάλιση ισότιμης πρόσβασης στην υγειονομική περίθαλψη και ενίσχυση της ανθεκτικότητας των συστημάτων υγείας, συμπεριλαμβανομένης της Πρωτοβάθμιας υγειονομικής περίθαλψης, και προώθηση της μετάβασης από την ιδρυματική φροντίδα στη φροντίδα που βασίζεται σε επίπεδο οικογένειας και τοπικής κοινότητας – 100 εκ. ευρώ.
-Ενίσχυση του ρόλου του πολιτισμού και του βιώσιμου τουρισμού στην οικονομική ανάπτυξη, την κοινωνική ένταξη και την κοινωνική καινοτομία – 43 εκ. ευρώ.
-Βελτίωση της πρόσβασης στην απασχόληση και μέτρα ενεργοποίησης για όλα τα άτομα που αναζητούν εργασία – 26,7 εκ. ευρώ.
-Προώθηση της ισόρροπης συμμετοχής των φύλων στην αγορά εργασίας, ισότιμων συνθηκών εργασίας και καλύτερης ισορροπίας μεταξύ επαγγελματικής και οικογενειακής ζωής – 2,5 εκ. ευρώ.
-Προώθηση της ίσης πρόσβασης σε ποιοτική και χωρίς αποκλεισμούς εκπαίδευση και κατάρτιση και της ολοκλήρωσής τους, ιδίως για τις μειονεκτούσες ομάδες – 70,6 εκ. ευρώ.
-Προαγωγή της ενεργητικής ένταξης για προώθηση των ίσων ευκαιριών, της απαγόρευσης των διακρίσεων και της ενεργού συμμετοχής, καθώς και βελτίωση της απασχολησιμότητας, ειδικότερα των μειονεκτουσών ομάδων – 10,6 εκ. ευρώ.
-Προώθηση της κοινωνικοοικονομικής ένταξης υπηκόων τρίτων χωρών, συμπεριλαμβανομένων των μεταναστών – 10 εκ. ευρώ.
-Προώθηση της κοινωνικονομικής ένταξης των περιθωριοποιημένων κοινοτήτων, όπως οι Ρομά – 5 εκ. ευρώ.
-Ενίσχυση της ισότιμης και έγκαιρης πρόσβασης σε ποιοτικές, βιώσιμες και οικονομικά προσιτές υπηρεσίες, συμπεριλαμβανομένων υπηρεσιών που προάγουν την πρόσβαση σε στέγαση και φροντίδα με επίκεντρο τον άνθρωπο – 234,8 εκ. ευρώ.
-Προώθηση της κοινωνικής ένταξης των ατόμων που αντιμετωπίζουν κίνδυνο φτώχειας ή κοινωνικού αποκλεισμού, συμπεριλαμβανομένων των απόρων και των παιδιών – 5,1 εκ. ευρώ.
ΑΞΟΝΑΣ 5: Προώθηση της Κοινωνικής Συνοχής στην Κεντρική Μακεδονία
-Ενίσχυση της ολοκληρωμένης και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής ανάπτυξης, του πολιτισμού, της φυσικής κληρονομιάς, του βιώσιμου τουρισμού και της ασφάλειας στις αστικές περιοχές – 221,8 εκ. ευρώ.
-Ενίσχυση της ολοκληρωμένης και χωρίς αποκλεισμούς κοινωνικής, οικονομικής και περιβαλλοντικής τοπικής ανάπτυξης, του πολιτισμού, της φυσικής κληρονομιάς, του βιώσιμου τουρισμού και της ασφάλειας σε περιοχές πλην των αστικών – 36,1 εκ. ευρώ.
Η Προϊσταμένη Μονάδας Α2 Προγραμματισμού και Αξιολόγησης Πράξεων της Διαχειριστικής Αρχής της Περιφέρειας Κεντρικής Μακεδονίας για το νέο ΕΣΠΑ Στέλλα Αικατερινιάδου, αναφέρθηκε αναλυτικά στον προγραμματισμό των προσκλήσεων για την υποβολή προτάσεων χρηματοδότησης από το νέο ΕΣΠΑ για το πρώτο τετράμηνο του 2023 (Ιανουάριος – Απρίλιος), συνολικού ύψους άνω των 250 εκ. ευρώ.
Οι 18 προσκλήσεις είναι:
-Επενδυτικά Σχέδια Καινοτομίας.
-Πρόγραμμα «εξοικονόμησης κατ’ οίκον» (Εξοικονομώ – Αυτονομώ).
-Ανάπτυξη κτιριακών υποδομών σχολικής εκπαίδευσης.
-Προμήθεια εξοπλισμών τριτοβάθμιας εκπαίδευσης.
-Εξοπλισμός υποστήριξης ενός ανθεκτικού και χωρίς αποκλεισμούς συστήματος υγείας στην Κεντρική Μακεδονία – Α’ βάθμια Φροντίδα Υγείας.
-Εξοπλισμός υποστήριξης ενός ανθεκτικού και χωρίς αποκλεισμούς συστήματος υγείας στην Κεντρική Μακεδονία – Β’ βάθμια Φροντίδα Υγείας.
-Συνέχιση Δράσης Κέντρων Διημέρευσης – Ημερήσιας Φροντίδας Ατόμων με Αναπηρία (ΚΔΗΦ).
-Συνέχιση Δράσης Κέντρων Κοινότητας.
-Συνέχιση Δράσης Κέντρων Ημερήσιας Φροντίδας Ηλικιωμένων (ΚΗΦΗ).
-Προώθηση και υποστήριξη παιδιών για την ένταξή τους στην προσχολική εκπαίδευση καθώς και για τη πρόσβαση παιδιών σχολικής ηλικίας, εφήβων και ατόμων με αναπηρία, σε υπηρεσίες δημιουργικής απασχόλησης.
-Ολοκληρωμένες δράσεις ένταξης υπηκόων τρίτων χωρών στην αγορά εργασίας.
-Συνέχιση δράσης Δομών Παροχής Βασικών Αγαθών: Κοινωνικά Παντοπωλεία, Παροχή Συσσιτίων, Κοινωνικά Φαρμακεία.
-Συνέχιση δράσης Δομών Αστέγων.
-Συνέχιση δράσης «Ενίσχυση των υπηρεσιών πολιτισμικής διαμεσολάβησης σε Κέντρα Κοινότητας/Κέντρα Ένταξης Μεταναστών».
-Συνέχιση δράσης Στεγών Υποστηριζόμενης Διαβίωσης.
-Συνέχιση δράσης των Δομών προς όφελος των γυναικών και για την καταπολέμηση της βίας.
-Τεχνική Βοήθεια ΕΤΠΑ για την Διαχείριση και Παρακολούθηση του Προγράμματος και την Προβολή – Επικοινωνία.
-Τεχνική Βοήθεια ΕΚΤ+ για την Διαχείριση και Παρακολούθηση του Προγράμματος και την Προβολή – Επικοινωνία.
