Με μια συγκινητική εκδήλωση που κεντρικό ομιλητή της είχε τον πρώην Πρόεδρο της Δημοκρατίας Προκόπη Παυλόπουλο και ολοκληρώθηκε με μουσικό πρόγραμμα απ’ την Φιλαρμονική Ορχήστρα του Δήμου Καλαβρύτων, η Ακαδημία Αθηνών τίμησε το βράδυ της Πέμπτης την επέτειο των ογδόντα χρόνων απ’ το Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα.
Η εκδήλωση φιλοξενήθηκε στην κατάμεστη Ανατολική Αίθουσα του Μεγάρου της Ακαδημίας Αθηνών και ξεκίνησε με χαιρετισμό του Πρόεδρου της Ακαδημίας Μιχάλη Σταθόπουλου ο οποίος χαρακτήρισε τιμητική για την Ακαδημία την οργάνωση της εκδήλωσης μνήμης και αναφέρθηκε στο Καλαβρυτινό Ολοκαύτωμα αλλά και στην πρώτη περίοδο που ακολούθησε.
Ο κ. Σταθόπουλος, ανατρέχοντας σε πηγές απ’ την Βιβλιοθήκη της Ακαδημίας, εστίασε και στον ρόλο του Ερυθρού Σταυρού στη στήριξη της πόλης των Καλαβρύτων αμέσως μετά την ολοκληρωτική καταστροφή απ’ τις δυνάμεις των ναζί τον Δεκέμβριο του 1943.
Στην παρέμβαση του ο Δήμαρχος Καλαβρύτων και Πρόεδρος του Δικτύου Μαρτυρικών Πόλεων και Χωριών- Ελληνικά Ολοκαυτώματα Θανάσης Παπαδόπουλος επεσήμανε ότι «στα Καλάβρυτα συντελέστηκε το μεγαλύτερο έγκλημα πολέμου των γερμανικών δυνάμεων κατοχής στην Ελλάδα και ένα από τα αγριότερα και φονικότερα εγκλήματα του ναζισμού κατά άμαχων και άοπλων πολιτών σ’ όλη την Ευρώπη κατά τον Δεύτερο Παγκόσμιο Πόλεμο».
Και αφού έκανε μια σύντομη αναδρομή στο χρονικό της Δευτέρας 13 Δεκεμβρίου 1943 υπογράμμισε ότι «το έγκλημα στα Καλάβρυτα -όπως τα εγκλήματα κι οι βιβλικές καταστροφές σ’ όλη τη χώρα κατά την περίοδο της Κατοχής- ουδέποτε τιμωρήθηκαν με όρους πραγματικής δικαίωσης εκείνων που ζημιώθηκαν. Η γερμανική πλευρά όλα αυτά τα χρόνια απέκρουε -και αποκρούει- κάθε συζήτηση που εγείρεται γύρω απ’ το ζήτημα των γερμανικών οφειλών».
Και ο κ. Παπαδόπουλος πρόσθεσε ότι το ζήτημα των οφειλών όχι μόνο δεν είναι «λήξαν» όπως αβάσιμα εξακολουθεί να ισχυρίζεται η γερμανική πλευρά αλλά είναι ανοικτό, είναι απαράγραπτο, διεκδικήσιμο και επιδιώξιμο.
Στην ομιλία του ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας και Ακαδημαϊκός Προκόπης Παυλόπουλος επικεντρώθηκε στο ζήτημα των πολεμικών επανορθώσεων και στο Ολοκαύτωμα των Καλαβρύτων ως «πηγή» μνήμης για τις οφειλές της Γερμανίας έναντι της Ελλάδας».
«Η αιματοβαμμένη γη των Μαρτυρικών Καλαβρύτων και οι ψυχές των τραγικών Θυμάτων θυμίζουν, για πάντα και προς κάθε κατεύθυνση, το απεχθέστερο έγκλημα πολέμου στην Ελλάδα κατά την διάρκεια του Δεύτερου Παγκόσμιου Πολέμου», ανέφερε ο κ. Παυλόπουλος και πρόσθεσε: «Έγκλημα το οποίο συντελέσθηκε, υπό συνθήκες Ολοκαυτώματος που παραπέμπουν σε πραγματικό Έγκλημα κατά της Ανθρωπότητας, από τα ναζιστικά στρατεύματα κατοχής την 13η Δεκεμβρίου 1943. Εκπληρώνοντας Εθνικό Χρέος, κυριολεκτικώς, η Ακαδημία Αθηνών τιμά την Ιερή Μνήμη των τραγικών Θυμάτων της ναζιστικής θηριωδίας στέλνοντας, urbi et orbi, το διπλό μήνυμα: ‘Δεν ξεχνάμε, Ποτέ ξανά’».
Στη συνέχεια ο πρώην Πρόεδρος της Δημοκρατίας σημείωσε ότι «μέσα σε αυτό το πλαίσιο Ιστορικής Μνήμης -και μακριά από κάθε λογική αντεκδίκησης, που είναι παντελώς ξένη σ’ εμάς, τους Έλληνες- εντάσσουμε και τις αξιώσεις της Ελλάδας ως προς το κατοχικό δάνειο και τις εν γένει αποζημιώσεις για τα θύματα και τις υλικές καταστροφές της ναζιστικής θηριωδίας.
Και τούτο διότι η Δικαιοσύνη της Ιστορίας, προκειμένου το μήνυμα ‘Δεν ξεχνάμε, Ποτέ ξανά’ να καταστεί πράξη, απαιτεί από τους θύτες να ολοκληρώσουν την ‘συγγνώμη’ τους αποδίδοντας στην Ελλάδα αυτό που δικαιωματικώς της ανήκει».
Ιδιαίτερα για το θέμα των πολεμικών επανορθώσεων ο κ. Παυλόπουλος, μεταξύ άλλων, τόνισε ότι «οι αξιώσεις μας, από τις οποίες ουδέποτε και καθ’ οιονδήποτε τρόπο έχουμε παραιτηθεί, είναι πάντα νομικώς ενεργές -πράγμα που σημαίνει ότι δεν τίθεται κανένα θέμα παραγραφής- και δικαστικώς επιδιώξιμες».
Υπογραμμίζοντας ακόμη ότι «η θέση αυτή είναι, κυριολεκτικώς, Εθνική και κατά συνέπεια αδιαπραγμάτευτη. Πολλώ μάλλον όταν την θέση αυτή ενισχύει, πλέον, καταλυτικώς η πρόσφατη γνωμοδότηση (2019) της Ομοσπονδιακής Υπηρεσίας Εμπειρογνωμόνων του Γερμανικού Κοινοβουλίου (Bundestag). Η οποία αφενός αναγνωρίζει ότι δεν τίθεται ζήτημα παραίτησης ή παραγραφής των αξιώσεων στην Ελλάδα. Και, αφετέρου, προτρέπει, ‘expressis verbis’, την γερμανική πλευρά ν’ αποδεχθεί την προσφυγή Ελλάδας και Γερμανίας στο αρμόδιο Διεθνές Δικαστήριο της Χάγης».
Μετά την ομιλία του πρώην Προέδρου της Δημοκρατίας ακολούθησε η συγκινητική κατάθεση μαρτυριών δυο μελών της της Ένωσης Καλαβρυτινών Αθήνας, της Μαρίας Γεωργαντά-Καρύδη και του Χαράλαμπου Παπαδημητρίου.
Η εκδήλωση έκλεισε με απαγγελία από μαθητές δύο βραβευμένων ποιημάτων από τον Πανελλήνιο Μαθητικό Διαγωνισμό «Ἀθλον Ποιήσεως Γιάννη Κουτσοχέρα και Λένας Στρέφη-Κουτσοχέρα» και μουσικό πρόγραμμα στη μνήμη των θυμάτων των Καλαβρύτων από τη Φιλαρμονική Ορχήστρα Καλαβρύτων σε διεύθυνση του Αρχιμουσικού Γιώργου Μπαμπαράκου.
