Ο Υπουργός Εσωτερικών, Πάνος Σκουρλέτης, κατά τη διαδικασία του Κοινοβουλευτικού Ελέγχου στην Ολομέλεια της Βουλής, την Πέμπτη 2 Νοεμβρίου 2017, απαντώντας σε επίκαιρες ερωτήσεις των βουλευτών Χρήστου Κατσώτη και Αννέτας Καββαδία, αναφορικά με το Πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι», καθώς και τη μετατροπή των συμβάσεων των εργαζομένων στο Πρόγραμμα σε αορίστου χρόνου και τον «Συμμετοχικό Προϋπολογισμό» αντίστοιχα, επεσήμανε τα εξής:
Πρωτολογία του Υπουργού για το Πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι»
Κύριε Κατσώτη, δεν είναι πράγματι πολύς καιρός, μόλις κάποιοι μήνες, αν δεν κάνω λάθος, που είχατε καταθέσει την ίδια επίκαιρη ερώτηση και σας είχα απαντήσει.
Θα σας απαντήσω ακριβώς με τον ίδιο τρόπο, με το ίδιο σκεπτικό και τα ίδια επιχειρήματα, γιατί παραμένουμε αταλάντευτοι στη θέση μας ότι το καθεστώς εργασιακής ομηρίας και ανασφάλειας για τους πάνω από τρεις χιλιάδες εργαζόμενους στο «Βοήθεια στο Σπίτι» πρέπει κάποτε να τερματιστεί. Αυτό δεν το λέμε μόνο σε αυτή την αίθουσα, αλλά το λέμε και στους εργαζόμενους, που σας πληροφορώ ότι δεν μας ενοχλούν καθόλου, όταν συναντιόμαστε. Διότι χρησιμοποιήσατε τη φράση «πολλές φορές σας έχουν ενοχλήσει». Δεν ενοχλείται η Κυβέρνηση, όταν κάνει διάλογο με τους εργαζόμενους, με τους φορείς. Είναι μέσα στη δική της δημοκρατική αντίληψη κουλτούρας και λειτουργίας. Εν πάση περιπτώσει, όμως, εκείνο στο οποίο δεν σας βρίσκω ενημερωμένο είναι ότι το Πρόγραμμα αυτό, με βάση το άρθρο 153 του ν. 4483/2017 παράγραφος 1, έχει παραταθεί μέχρι τις 31-12-2019, αλλά και οι θέσεις εργασίας των συγκεκριμένων εργαζομένων, καθώς και η εξασφάλιση των πόρων, έτσι ώστε να συνεχιστεί αυτό το Πρόγραμμα. Μου κάνει εντύπωση, γιατί πάντοτε είστε ενημερωμένος, πώς αυτό έχει διαφύγει της προσοχής σας.
Είχα τη δυνατότητα με τους εκπροσώπους των εργαζομένων να συναντηθώ την προηγούμενη εβδομάδα στο Υπουργείο -παρουσία και της κ. Γεροβασίλη- για να συζητήσουμε το κρίσιμο αυτό θέμα, του εργασιακού καθεστώτος τους. Διότι εμείς ήμασταν πρώτοι και δεν θα πάψουμε να το λέμε -και μάλιστα, πολλές φορές, κατηγορούμαστε, διότι λέμε την αλήθεια, διότι λέμε φωναχτά, δυνατά- ότι εδώ υπάρχει πράγματι, με ευθύνη των προηγούμενων κυβερνήσεων, ένα καθεστώς εργασιακής ομηρίας, ένα καθεστώς εργασιακής ελαστικοποίησης των σχέσεων και στο Δημόσιο για διαρκείς και πάγιες ανάγκες. Τα δεκαπέντε έτη που αναφέρετε είναι ένας πραγματικός χρόνος.
Ναι, λοιπόν, αυτοί οι εργαζόμενοι πρέπει να τύχουν μιας διαφορετικής αντιμετώπισης με βάση τον χαρακτήρα της παρεχόμενης υπηρεσίας τους, με βάση την πραγματική σχέση εργασίας τους, αλλά αυτή η λύση δεν μπορεί να είναι μια λύση, η οποία την επομένη ημέρα θα καταρρεύσει.
Άρα, θα σας παρακαλέσω για άλλη μια φορά, απευθυνόμενος σε εσάς προσωπικά και προς το Κομμουνιστικό Κόμμα, προτάσεις οι οποίες λένε «μετατρέψτε αυτόματα τις σημερινές συμβάσεις εργασίας χρόνου ή έργου σε μόνιμες και αορίστου», αντιλαμβάνεστε ότι με βάση το ισχύον θεσμικό πλαίσιο, καταπίπτουν την επόμενη. Είναι απλώς για να λέγονται, είναι απλώς για να δημιουργούνται εντυπώσεις.
Εμάς μας ενδιαφέρει, λοιπόν, στον σωστό χρόνο, με τον κατάλληλο τρόπο, μέσα στο πλαίσιο που επιβάλλει αφ’ ενός το Σύνταγμα και από την άλλη η ευρωπαϊκή νομοθεσία, να δοθεί μια τέτοια λύση. Πάνω σε αυτή την κατεύθυνση εργαζόμαστε και αυτό είπαμε και στους εργαζόμενους που συναντήσαμε την προηγούμενη εβδομάδα.
Δευτερολογία του Υπουργού για το Πρόγραμμα «Βοήθεια στο Σπίτι»
Εμείς δεν αισθανόμαστε καμία αντιπαλότητα με τους εργαζόμενους, κύριε Κατσώτη. Ίσα-ίσα, θεωρούμε ότι οι κινητοποιήσεις τους είναι απ’ αυτές οι οποίες ενδυναμώνουν τις δικές μας προσπάθειες, προκειμένου να μπορέσουμε να λύσουμε ένα ζήτημα που δεν δημιουργήσαμε εμείς. Απορώ πώς εσείς έρχεστε εδώ πέρα και «βγάζετε λαδί» τις κυβερνήσεις του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας, καθόσον επί δεκαπέντε χρόνια –το είπατε κι εσείς μόνος σας- υπάρχει αυτό το καθεστώς σε κάποιες περιπτώσεις!
Έρχεστε, λοιπόν, τώρα και κατηγορείτε την Κυβέρνηση, η οποία πράγματι προσπαθεί, με όποια δυνατότητα έχει υπάρξει, μέσα από τις όποιες μικρές ρωγμές αυτού του περιοριστικού πλαισίου που υπάρχει σήμερα, να κερδίζει πράγματα υπέρ των εργαζομένων. Έρχεστε και την εγκαλείτε; Ειλικρινά δεν μπορώ να καταλάβω με τι είδους παραμορφωτικούς φακούς βλέπετε την πραγματικότητα.
Ποιος κοροϊδεύει, λοιπόν, τους εργαζόμενους; Αυτός που υπόσχεται ότι μπορεί πέρα από το Σύνταγμα, την επόμενη ημέρα, να κάνει μία διάταξη που θα καταπέσει; Δεν το είδατε αυτό, όταν οι ίδιες οι δικές σας δυνάμεις στον συνδικαλιστικό χώρο, με το ίδιο αίτημα στην περίπτωση των εργαζομένων στην καθαριότητα, μας έλεγαν «Μετατρέψτε αυτομάτως τις συμβάσεις σε αορίστου χρόνου»; Ήρθε το Ελεγκτικό Συνέδριο και έβγαλε μία απόφαση που όχι μόνο δεν άφησε τη μετατροπή, αλλά σταμάτησε και αυτές τις εν εξελίξει συμβάσεις. Ευτυχώς, μάλιστα, που υπήρξε η ορθότατη και νομικά στέρεη πρωτοβουλία της Κυβέρνησης να λύσει τον γόρδιο δεσμό των συμβασιούχων στην καθαριότητα. Γι’ αυτό πηγαίνουμε σε έναν διαγωνισμό για πάνω από έξι χιλιάδες πεντακόσιες -για πρώτη φορά μέσα στα χρόνια του μνημονίου από το 2010- μόνιμες θέσεις εργασίας.
Αντί, λοιπόν, να χειροκροτείτε αυτές τις πρωτοβουλίες, έρχεστε και τις βάζετε στην άκρη και συλλήβδην μιλάτε για μνημονιακές κυβερνήσεις του ΣΥΡΙΖΑ, του ΠΑΣΟΚ και της Νέας Δημοκρατίας. Αν νομίζετε ότι μ’ αυτόν τον τρόπο αποκτάτε αξιοπιστία απέναντι στους εργαζόμενους, η πραγματικότητα σας διαψεύδει.
Τα βάλατε δε όλα σε έναν κουβά και μιλήσατε για βορά στις πολιτικές και στα μονοπώλια. Τι σχέση έχει μία δημόσια κοινωνική υπηρεσία, στην οποία -επαναλαμβάνω- εξασφαλίσαμε παράταση για άλλα δύο χρόνια από εθνικούς πόρους, με όλα αυτά που λέτε; Προχωρήσαμε σ’ αυτό, ακριβώς γιατί δεν θέλουμε να κάνουμε αυτό το οποίο καταγγέλλετε, ακριβώς διότι πιστεύουμε ότι αυτές οι υπηρεσίες πρέπει να παρέχονται από την Πολιτεία ή από την Τοπική Αυτοδιοίκηση.
Υπάρχει το εμπόδιο αυτή τη στιγμή στον κανόνα προσλήψεων- αποχωρήσεων από το Δημόσιο; Υπάρχει. Το γνωρίζετε. Άρα, αφήστε μας με έναν στέρεο και αποτελεσματικό τρόπο να δώσουμε μια οριστική λύση σε αυτό το θέμα και μην εξαντλείστε εσείς σε ανέξοδες υποσχέσεις, οι οποίες είναι αυτές τελικά που υποτιμούν τη νοημοσύνη των ίδιων των εργαζομένων.
Επαναλαμβάνω ότι εμάς δεν μας τρομάζουν οι κινητοποιήσεις. Συμμαχικές κινήσεις είναι αυτές. Φίλιες κινήσεις είναι αυτές. Αυτές δημιουργούν την καλώς εννοούμενη κοινωνική και πολιτική πίεση για να ωριμάσουν οι αλλαγές. Όμως, έχουμε και απόλυτη συνείδηση των εμποδίων και των καταστάσεων που ζούμε.
Σας επαναλαμβάνω, λοιπόν, ότι η πρόθεσή μας είναι σαφής. Εκεί θα κινηθούμε. Αυτά λέμε στους εργαζόμενους. Και στο τέλος αυτοί είναι που θα μας αξιολογήσουν, με βάση το τελικό αποτέλεσμα.
Πρωτολογία του Υπουργού για το «Συμμετοχικό Πρόγραμμα»
Κυρία Καββαδία, είναι αλήθεια πως με πρωτοβουλία της Κυβέρνησής μας και ύστερα από μία πρωτόγνωρη για τα ελληνικά δεδομένα διαδικασία ανοιχτού διαλόγου και διαβούλευσης, βρισκόμαστε στην τελική φάση της διαμόρφωσης ενός σχεδίου βαθιών αλλαγών στο σημερινό θεσμικό πλαίσιο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Πρόκειται για μία συζήτηση που δεν βασίζεται μόνο στο πόρισμα αυτής της Επιτροπής που αναφέρατε, η οποία έχει ολοκληρώσει τις εργασίες της από τον προηγούμενο Φεβρουάριο, αλλά για μία συζήτηση που έχει φύγει από τα όρια αυτής της Επιτροπής, η οποία συνεχίζεται και γίνεται καθημερινά με διάφορους τρόπους είτε με απ’ ευθείας επικοινωνία με τους εκλεγμένους στην Αυτοδιοίκηση Δημάρχους και Περιφερειάρχες είτε με τα συλλογικά τους όργανα ή με τους ίδιους τους πολίτες.
Θεωρώ ότι παρά τα αντικειμενικά δύσκολα εμπόδια μέσα στο σημερινό δύσκολο πλαίσιο της σφιχτής δημοσιονομικής πολιτικής, υπάρχουν αλλαγές που είναι ώριμες να γίνουν στο πεδίο της Τοπικής Αυτοδιοίκησης.
Εμείς εκκινούμε, όπως γνωρίζετε, από μία αντίληψη ενίσχυσης της συμμετοχής των πολιτών στα θέματα Τοπικής Αυτοδιοίκησης. Δεν μπορούμε να αντιληφθούμε την υπόθεση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης χωρίς έναν πρωταγωνιστικό ρόλο των ίδιων των πολιτών.
Γι’ αυτό ακριβώς προτάσεις τέτοιες, όπως αυτή του «Συμμετοχικού Προϋπολογισμού» είναι μέσα στη δική μας αντίληψη. Είναι από αυτά τα οποία μελετούμε και επεξεργαζόμαστε, βασισμένοι και στη διεθνή εμπειρία. Διότι τέτοιου είδους διαδικασίες δίνουν τον λόγο στους πολίτες, οδηγούν σε έναν ορθό προγραμματισμό στο επίπεδο των δήμων και τελικά στην καλύτερη δυνατή αξιοποίηση των όποιων πόρων διαθέτουν οι δήμοι για έργα και παρεμβάσεις στην περιοχή τους.
Είμαστε, λοιπόν, ανοιχτοί στη συγκεκριμένη πρόταση, διότι θέλουμε μέσα από τον διάλογο και τη συμμετοχή να καταλήξουμε τελικά σε αυτές τις επιλογές, οι οποίες θα είναι αποτέλεσμα ευρύτερων συναινέσεων. Βοηθάει η ίδια η υφή των προβλημάτων της Τοπικής Αυτοδιοίκησης σε μία τέτοια διαδικασία.
Με αυτή την έννοια, εμείς υποστηρίζουμε ένα εκλογικό σύστημα, το οποίο ακριβώς θα δώσει μία νέα ώθηση στην υπόθεση του διαλόγου, της συμμετοχής, των συνθέσεων και των συναινέσεων στον τομέα της Τοπικής Αυτοδιοίκησης, που είναι το εκλογικό σύστημα της απλής αναλογικής, κάτι που φοβούνται τα κάθε είδους κατεστημένα στην Τοπική Αυτοδιοίκηση, αλλά δεν φοβάται η ίδια η κοινωνία των πολιτών.
Με αυτή την έννοια, μέσα στο πλέγμα και το φάσμα των αλλαγών που προωθούμε, είναι και αυτό της αλλαγής του εκλογικού συστήματος με την υιοθέτηση της απλής αναλογικής, που θα δημιουργήσει και θα εμπεδώσει μία διαφορετική κουλτούρα συνθέσεων και συνεργασιών, αλλά και τέτοιες προτάσεις, όπως αυτή που αναφέρατε, της καθιέρωσης συμμετοχικών διαδικασιών και ιδιαίτερα στα θέματα του «Συμμετοχικού Προϋπολογισμού».
Δευτερολογία του Υπουργού για το «Συμμετοχικό Πρόγραμμα»
Υιοθετώντας το σκεπτικό της παρέμβασής σας, μου δίνεται η ευκαιρία να αναφερθώ λίγο στο τι συμβαίνει σήμερα στον χώρο της Αυτοδιοίκησης.
Θεωρητικά, με βάση το θεσμικό πλαίσιο του «Καλλικράτη», υπάρχει θεσμοθετημένη η Επιτροπή Διαβούλευσης. Η Επιτροπή Διαβούλευσης θα μπορούσε κανείς να πει ότι έχει κάποια ψήγματα συμμετοχής. Είναι ένα πρόπλασμα ενός θεσμού λαϊκής συμμετοχής, στον οποίο μπορούν να συμμετέχουν εκπρόσωποι τοπικών οργανώσεων, επαγγελματικών φορέων, εργαζομένων, κινημάτων, πολίτες, κ.λπ..
Υπάρχει ένα ερώτημα: Αυτή τη δυνατότητα πόσο την αξιοποιήσαμε στους δήμους σήμερα; Πόσο, τελικά, η βούληση των αιρετών, των εκλεγμένων εκπροσώπων των τοπικών κοινωνιών και η πρακτική τους ήταν αυτή που έστω αυτό το μικρό ψήγμα συμμετοχικής διαδικασίας, το οποίο προέβλεπε και προβλέπει το σημερινό θεσμικό πλαίσιο, έγινε πραγματικότητα; Η ενημέρωση, τουλάχιστον, που έχω -και μακάρι να μην είναι η ακριβής- είναι ότι αξιοποιήθηκε σε πολύ λίγες περιπτώσεις.
Παρά, λοιπόν, τον γνωμοδοτικό χαρακτήρα της, ο οποίος έχει και αυτός τη δική του αξία -έστω και σε αυτό το επίπεδο-, οι Επιτροπές αυτές, της Διαβούλευσης, λειτούργησαν σε πολύ λίγες περιπτώσεις.
Θα σας έλεγα δε, προεκτείνοντας τον συλλογισμό σας, ότι δεν αρκούν οι θεσμικές αλλαγές. Χρειάζονται και τα κατάλληλα πρόσωπα, τα οποία υιοθετούν μία τέτοια αντίληψη λειτουργίας, ενθαρρύνουν τη λαϊκή συμμετοχή και πιστεύουν πραγματικά ότι η υπόθεση της Τοπικής Αυτοδιοίκησης είναι υπόθεση πρώτα από όλα των πολιτών.
Νομίζω, λοιπόν, ότι μέσα από όλο αυτό το πλέγμα των προωθούμενων αλλαγών, θα δοθεί η δυνατότητα σε νέες δυνάμεις, αυτοδιοικητικές και τοπικές, να εκδηλώσουν έμπρακτα το ενδιαφέρον τους στη διαμόρφωση των επιλογών που αφορούν τις ίδιες τις πόλεις τους και την οργάνωση της καθημερινότητας και της ζωής. Δεν μπορεί η Τοπική Αυτοδιοίκηση να είναι ένα κακέκτυπο της κεντρικής πολιτικής σκηνής, όπως συμβαίνει σε πάρα πολλές περιπτώσεις. Είναι κάτι που διώχνει τους πολίτες από τη συμμετοχική καθημερινή διαδικασία.
Και είναι λάθος να αντιλαμβανόμαστε ότι η λειτουργία των αιρετών της τοπικής αυτοδιοίκησης λειτουργεί τελικά ως προθάλαμος για να μεταπηδήσουν στην κεντρική πολιτική σκηνή. Είναι κάτι το οποίο δεν το έχει ανάγκη ούτε η κεντρική πολιτική σκηνή και κυρίως δεν το έχει ανάγκη η τοπική αυτοδιοίκηση.
Όλα αυτά νομίζω ότι θα έχουμε τη δυνατότητα τους αμέσως επόμενους μήνες, μιας και βρισκόμαστε στη φάση της ολοκλήρωσης των προτάσεών μας, να τα συζητήσουμε εξαντλητικά και μέσα στην Αίθουσα και έξω από την Αίθουσα. Προσωπικά σε μια σειρά απευθείας επισκέψεών μου στην Περιφέρεια, έχω τη δυνατότητα να τα συζητώ με τους εκλεγμένους εκπροσώπους των τοπικών κοινωνιών και σας διαβεβαιώνω ότι έχουν αρχίσει να σπάνε στεγανά και κατεστημένες αντιλήψεις.
Κι αυτό το οποίο φόβιζε πριν από ένα, πριν από δύο χρόνια, το ενδεχόμενο της καθιέρωσης της απλής αναλογικής είναι κάτι που συζητιέται σήμερα από ένα πολύ μεγάλο πολιτικό φάσμα των αυτοδιοικητικών παραγόντων. Και άνθρωποι οι οποίοι δεν ακουμπάνε, δεν αναφέρονται στον δικό μας πολιτικό χώρο, σήμερα διαπιστώνουν τη νέα δυναμική που κρύβει η καθιέρωση της απλής αναλογικής, τη νέα δυναμική προς όφελος τοπικών κοινωνιών που κρύβουν τέτοιοι θεσμοί, όπως ο «Συμμετοχικός Προϋπολογισμός», οι οποίοι θα έρθουν να δώσουν πραγματικά μια νέα διάσταση στην υπόθεση της συμμετοχής των πολιτών και να λειτουργήσουν αναζωογονητικά για τις τοπικές κοινωνίες.
