Τις τομές που εισάγει το σχέδιο νόμου με τίτλο «Εκλογή ευρωβουλευτών, διευκόλυνση εκλογέων μέσω επιστολικής ψήφου, εκκαθάριση εκλογικών καταλόγων και λοιπές διατάξεις του Υπουργείου Εσωτερικών» παρουσίασε η Υπουργός Εσωτερικών, Νίκη Κεραμέως, στη Διαρκή Επιτροπή Δημόσιας Διοίκησης, Δημόσιας Τάξης και Δικαιοσύνης της Βουλής.
Η κ. Κεραμέως επισήμανε ότι οι τομές μίας τέτοιας εθνικής, ιστορικής αλλαγής στην εκλογική διαδικασία είναι πολλαπλές και κομβικές για τη χώρα και τους θεσμούς, τις οποίες και απαρίθμησε. Όπως ανέφερε συγκεκριμένα:
- Αλλάζει τελείως το τοπίο της ψήφου αποδήμων. Οποιοσδήποτε Έλληνας πολίτης, εγγεγραμμένος στους εκλογικούς καταλόγους, που βρίσκεται στο εξωτερικό θα μπορεί να ψηφίσει από το σπίτι του. Δεν θα λειτουργήσουν εκλογικά τμήματα στο εξωτερικό.
- Αλλάζει το τοπίο και για τους εκλογείς στην Ελλάδα – Η δυνατότητα για άσκηση δικαιώματος ψήφου μέσω επιστολικής θα ωφελήσει ιδιαιτέρως συμπολίτες μας όπως άτομα με αναπηρία, ασθενείς, ηλικιωμένους, εποχικά εργαζόμενους, εργαζόμενους την Κυριακή, φοιτητές/σπουδαστές, μαθητές Γ Λυκείου εν μέσω Πανελλαδικών εξετάσεων. Αλλά και ευρύτερα, κάθε πολίτης εγγεγραμμένος στους εκλογικούς καταλόγους θα μπορεί να επιλέξει να ψηφίσει μέσω επιστολικής ψήφου.
- Αποτελεί μια μεγάλη, ουσιαστική κίνηση, για την ενίσχυση συμμετοχής στην εκλογική διαδικασία. Μετά τις Ευρωεκλογές του 2014 κατά τις οποίες σημειώθηκε ιστορικό χαμηλό συμμετοχής των εκλογέων, η Ευρωπαϊκή Ένωση ενεθάρρυνε τα Κράτη-Μέλη να υιοθετήσουν, μεταξύ άλλων, την επιστολική ψήφο για να αυξήσουν τη συμμετοχή.
- Η δυνατότητα αύξησης της συμμετοχής συνεπάγεται διεύρυνση και εμβάθυνση της Δημοκρατίας, καθώς αυτή γίνεται πιο αντιπροσωπευτική. Τα αποτελέσματα των εκλογών αντικατοπτρίζουν τις απόψεις περισσότερων, όχι μόνο πολιτών, αλλά και κοινωνικών ομάδων, που για διάφορους λόγους, οικονομικούς ή αντικειμενικούς, μπορεί να είχαν πρακτικές δυσκολίες συμμετοχής στη διαδικασία, όπως εποχικά εργαζόμενοι, ηλικιωμένοι και άλλοι συμπολίτες μας με κινητικές δυσκολίες, Έλληνες της διασποράς.
- Το Κράτος εκσυγχρονίζεται, συμπορεύεται με πιο σύγχρονες θεσμικές διαδικασίες, ανταποκρίνεται στις ευρωπαϊκές συστάσεις, υιοθετεί καλές πρακτικές δημόσιας διοίκησης και αξιοποιεί τη διεθνή εμπειρία, προσαρμόζοντάς την στα δεδομένα της χώρας. Σε 22 από τα 27 κράτη-μέλη της ΕΕ προβλέπεται κάποιου είδους επιστολική ψήφος, όπως και στην Αυστραλία και στις Πολιτείες των ΗΠΑ, με διαφοροποιήσεις.
Επιπλέον, κατά τη διάρκεια της ομιλίας της η Υπουργός ανέπτυξε τα επιχειρήματά της σε τρεις καίριους προβληματισμούς που έχουν τεθεί στο δημόσιο διάλογο:
- Είναι ασφαλής μέθοδος;
«Η απάντηση είναι ότι έχουν μελετηθεί καλές πρακτικές στην ΕΕ και τον κόσμο. Υπάρχει ο ΟΑΣΕ ο οποίος έχει εκδώσει οχτώ κατευθυντήριες γραμμές για την εγκυρότητα και αξιοπιστία της διαδικασίας. Θυμίζω ότι:
- Αίτηση με κωδικούς taxis, θα έρχεται συνθηματικό για επιβεβαίωση ταυτοπροσωπίας.
- Ο εκλογέας θα δηλώνει τη διεύθυνση που θα παραλαμβάνει το φάκελο.
- Ο εκλογέας μπορεί να παρακολουθήσει την πορεία αποστολής φακέλου.
- Ο φάκελος έρχεται συστημένος και παραδίδεται προσωπικά στον εκλογέα εκτός αν υπάρχει ρητή εξουσιοδότηση για κάποιον άλλον.
- Προβλέπεται διαδικασία ταυτοπροσωπίας και κατά τη διάρκεια της ψηφοφορίας.
- Οι φάκελοι φέρουν χαρακτηριστικά γνησιότητας.
- Ο φάκελος ψηφοφορίας πλήρως ανωνυμοποιημένος.
- Διαχωρισμός υπεύθυνης δήλωσης και ψηφοδελτίου / φακέλου ψηφοφορίας.
- Επιτροπή δικαστικών
- Αρχειακό υλικό στο Πρωτοδικείο
- Χώρος φυλάσσεται από ΕΛΑΣ ΚΑΙ κλειστό κύκλωμα τηλεόρασης.».
- Πόσο έχει συζητηθεί το θέμα;
«Το θέμα συζητείται εντόνως από το 2019 με την αφορμή της πρώτης νομοθετικής πρωτοβουλίας κυβέρνησης επί υπουργίας Τάκη Θεοδωρικάκου. Μετά πάλι την άνοιξη του 2021 επί υπουργίας Μάκη Βορίδη, εν συνεχεία το καλοκαίρι 2023 με πρωτοβουλία δική μας με την άρση όλων των νομικών περιορισμών και τώρα, τους τελευταίους δύο μήνες. Επιπλέον, επιλέξαμε συνειδητά να κάνουμε διάλογο με τα κόμματα προτού καν τεθεί το νομοσχέδιο σε δημόσια διαβούλευση και μάλιστα ενσωματώσαμε σχόλια των κομμάτων στο νομοσχέδιο που τέθηκε σε διαβούλευση.».
- Γιατί να δίνεται και σε όλους τους Έλληνες πολίτες εντός επικράτειας χωρίς περιορισμούς;
«Θα αντιστρέψω το ερώτημα; Γιατί να υπάρχουν περιορισμοί. Θέλουμε ή δεν θέλουμε να διευκολύνουμε την άσκηση δικαιώματος ψήφου; Θέλουμε να πάμε να άρουμε αυτές τις πρακτικές δυσκολίες που έχουν οι συμπολίτες μας; Νομίζω ότι θέλουμε.».
Όπως δήλωσε η Υπουργός, «η επιστολική ψήφος δεν είναι ένα δεξιό, αριστερό ή κεντρώο μέτρο, είναι ένα μέτρο εμβάθυνσης της Δημοκρατίας. Το 70% των πολιτών εμφανίζονται θετικοί απέναντι στην εφαρμογή της επιστολικής ψήφου ενώ πάνω από το 75,% θεωρούν ότι θα οδηγήσει σε αυξημένη συμμετοχή. Πρόκειται για μέτρο που ανταποκρίνεται στις απαιτήσεις της εποχής, της κοινωνίας, αλλά και στα ζητούμενα πολλών πολιτικών κομμάτων, όπως εκφράστηκαν πριν λίγους μήνες στη Βουλή, στη συζήτηση για την ψήφο των αποδήμων.».
Παράλληλα, υπογράμμισε ότι «στις ευρωεκλογές του 2024, πενήντα χρόνια μετά την αποκατάσταση της Δημοκρατίας στη χώρα μας, δεν θα υπάρχει κανένα εμπόδιο – νομικό ή πραγματικό – για τη συμμετοχή όλων, σε Ελλάδα και εξωτερικό, στην εκλογική διαδικασία. Επιτρέψτε μου να πω, ότι είναι ο καλύτερος τρόπος, η καλύτερη αφετηρία, για τα επόμενα 50 χρόνια της Ελληνικής Δημοκρατίας.».
Τέλος, η κ. Κεραμέως δήλωσε ότι «στο Υπουργείο Εσωτερικών είμαστε ανοιχτοί σε προτάσεις, σε βελτιώσεις. Όπως ήμασταν και όπως κάναμε και στις προηγούμενες τρεις κοινοβουλευτικές διαδικασίες. Περιμένουμε τις προτάσεις σας, ζητούμε τη συμβολή σας για να βελτιστοποιήσουμε από κοινού την καίρια αυτή διευκόλυνση του δικαιώματος ψήφου για τους εκλογείς.».
