Με επιτυχία ολοκληρώθηκε η διαδικτυακή ημερίδα που συνδιοργάνωσαν η Κεντρική Ένωση Δήμων Ελλάδας και η Εθνική Αρχή Διαφάνειας.
Στην ημερίδα που έγινε στο πλαίσιο της συνεργασίας που έχει ξεκινήσει η ΚΕΔΕ και η ΕΑΔ, συμμετείχαν περισσότεροι από 300 Δήμαρχοι, αυτοδιοικητικοί καθώς και στελέχη του Δημόσιου Τομέα.
Σκοπός της ημερίδας ήταν η παρουσίαση των νέων δεδομένων που θα αρχίσουν να εφαρμόζονται στους Δήμους με το νέο Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου μετά την ψήφιση του Νόμου 4795/2021 που καθορίζει το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου και τη λειτουργία των Μονάδων Εσωτερικού Ελέγχου στον δημόσιο τομέα – και στους Δήμους. Στην Ημερίδα απεύθυνε χαιρετισμό με παρέμβασή του ο Υπουργός Εσωτερικών κ. Μάκης Βορίδης.
Ο κ. Βορίδης καλωσόρισε την πρωτοβουλία της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας και της ΚΕΔΕ να αναπτύξουν το εξαιρετικά σημαντικό ζήτημα του Εσωτερικού Ελέγχου, επισημαίνοντας ότι ο νέος νόμος δίνει τη δυνατότητα να οικοδομηθεί ένα σταθερό, συνεκτικό και ρωμαλέο σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου σε όλη τη Δημόσια Διοίκηση ώστε να εμπεδωθεί μία νοοτροπία διαφάνειας και ακεραιότητας που θα συνδράμει στη βελτίωση του παραγόμενου διοικητικού προϊόντος. Παράλληλα, ο κ. Βορίδης εξέφρασε τη βούληση «το συγκεκριμένο σύστημα να βρει εφαρμογή και στους Δήμους προκειμένου και αυτοί με τη σειρά τους να αποκτήσουν το δικό τους ρωμαλέο σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου, από το θετικό αποτύπωμα του οποίου θα επωφεληθεί τόσο η λειτουργία της Τοπικής Αυτοδιοίκησης όσο και οι Έλληνες δημότες».
Ο Πρόεδρος της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας κ. Δημήτρης Παπαστεργίου στην ομιλία του τόνισε τον σημαντικό ρόλο που διαδραματίζει η αλλαγή νοοτροπίας τόσο στην εσωτερική λειτουργία των ΟΤΑ όσο και την εικόνα της Δημόσιας Διοίκησης που οφείλει να αλλάξει προς όφελος των πολιτών. Ο κ. Παπαστεργίου ευχαρίστησε για την συνεργασία τους, τον Διοικητή της ΕΑΔ, κ. Άγγελο Μπίνη καθώς και τα στελέχη της ΚΕΔΕ και της ΕΕΤΑΑ που συμμετέχουν στον σχεδιασμό, υλοποίηση και ανάπτυξη του Προγράμματος Εφαρμογής των μηχανισμών και επιμέρους στοιχείων του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου (Internal Control System) στους ΟΤΑ, ιδίως ως προς την οργάνωση της Μονάδας Εσωτερικού Ελέγχου (Internal Audit Unit).
Ο Πρόεδρος της ΚΕΔΕ κ. Δ. Παπαστεργίου δήλωσε πως «Καλωσορίζουμε και υιοθετούμε τη λειτουργία του Εσωτερικού Ελέγχου στους Δήμους. Για όλους εμάς που υπηρετούμε την Τ.Α. πρώτου βαθμού, αιρετούς αλλά και υπαλλήλους η έννοια του Ελέγχου είναι μέρος της καθημερινότητάς μας. Η διαφάνεια, η προάσπιση της δημόσιας περιουσίας και η αποτελεσματικότητα αποτελούν τις βασικές αρχές άσκησης διοίκησης, αρχές οι οποίες επιτυγχάνονται με την ορθή λειτουργία Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου. Θέλουμε να υπηρετούμε Δήμους απαλλαγμένους από μια εικόνα του παρελθόντος, θέλουμε να απομονώσουμε τις πρακτικές που δημιούργησαν την εικόνα της μη χρηστής διοίκησης, για να το πω κομψά, θέλουμε να έχουμε έναν σύμμαχο για να αποφεύγουμε λάθη και να γίνουμε πιο αποτελεσματικοί.
Η κατάρτιση των στελεχών που απαιτούνται σκοντάφτει πάντα στην έλλειψη εξειδικευμένου προσωπικού, στους Δήμους που λόγω της κινητικότητας αποψιλώνονται από ικανά και έμπειρα στελέχη. Γι’ αυτό θα επιμείνουμε, όπως και στη φάση της διαβούλευσης, να ξεκινήσει μεν η υποχρεωτική λειτουργία του στους μεγάλους Δήμους, αλλά να υπάρξει μία μεταβατική περίοδος για τη μεγάλη πλειοψηφία των Δήμων, στο διάστημα της οποίας θα πιστοποιηθούν ως εσωτερικοί ελεγκτές υπάλληλοι των Δήμων, θα γίνει σταδιακά ο σχεδιασμός και η υλοποίηση των Συστημάτων, θα εξειδικευτούν τα κριτήρια και ο τρόπος λειτουργίας, με βάση τις πραγματικές δυνατότητες των Δήμων. Είμαι σίγουρος ότι το αποτέλεσμα της διαδικασίας που τρέχουμε με την ΕΑΔ και την ΕΕΤΑΑ θα μας ανταμείψει όλους»
Ο Διοικητής της Εθνικής Αρχής Διαφάνειας, Άγγελος Μπίνης τόνισε ότι είναι η πρώτη φορά που όλοι οι αρμόδιοι φορείς συνεργάζονται στενά για την ανάπτυξη ενός σύγχρονου Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου που θα υποστηρίζει το σύνολο των λειτουργιών ενός Δήμου. Για αυτό ακριβώς τον λόγο το εγχείρημα, παρά τις εγγενείς προκλήσεις, θα πετύχει όλους τους στόχους του.
Τρία σημεία πρέπει να είναι απόλυτα σαφή σχετικά με το Σύστημα Εσωτερικού Ελέγχου:
α) αποτελεί εργαλείο καλής διακυβέρνησης και ορθολογικής δημοσιονομικής διαχείρισης
β) είναι ένας πολύτιμος σύμμαχος όχι μόνο για τη διοίκηση, αλλά και για τους υπαλλήλους των δήμων
γ) αποτελεί βασικό εχέγγυο για τη διασφάλιση της δημοκρατικής λογοδοσίας για τους πολίτες, δίνοντας απαντήσεις σε ερωτήματα όπως “πώς αξιοποιούνται τα τέλη που καταβάλλουν, πώς ανταποκρίνεται ο δήμος στις ανάγκες τους και ποια είναι η ποιότητα των υπηρεσιών που λαμβάνουν”.
O κ. Γρηγόρης Κωνσταντέλλος, Πρόεδρος Επιτροπής Θεσμών ΚΕΔΕ, μέλος της Επιτροπής ΚΕΔΕ-ΕΑΔ-ΕΕΤΑΑ για τον Εσωτερικό Έλεγχο και δήμαρχος Βάρης – Βούλας – Βουλιαγμένης υπογράμμισε ότι ο Εσωτερικός Έλεγχος, ανεξάρτητα και αντικειμενικά ελέγχει τα στάδια των διαδικασιών αλλά και τις εσωτερικές διαδικασίες κάθε σταδίου για τον εντοπισμό πιθανών σφαλμάτων, παραβλέψεων, ελλειμμάτων και ουσιαστικά κρούει τον κώδωνα του κινδύνου προς διασφάλιση της καλής και αποτελεσματικής λειτουργίας του φορέα χωρίς να επιβάλλει κυρώσεις.
Ο κ. Κωνσταντέλλος σημείωσε ακόμη ότι ο Εσωτερικός Έλεγχος θα παρακολουθεί και θα αξιολογεί τη διαδικασία διαπιστώνοντας τυχόν αποκλίσεις από αυτήν προκειμένου να αμβλύνει και να διορθώσει τα κακώς κείμενα πάντα σε αλληλεπίδραση με τις υπηρεσίες του Δήμου. «Είναι βοηθός και αρωγός της Διοίκησης και όχι απρόσωπος ελεγκτής και αποτελεί προστιθέμενη αξία στην αναβάθμιση των παρεχόμενων υπηρεσιών στους πολίτες», είπε χαρακτηριστικά.
Επίσης αναφερόμενος στο έργο της κοινής Επιτροπής ΚΕΔΕ-ΕΑΔ-ΕΕΤΑΑ τόνισε ότι στόχος της είναι η δημιουργία κοινού προτύπου ελέγχου των διαδικασιών, το οποίο θα δύναται να τροποποιείται αναλόγως με τις ανάγκες του κάθε δήμου (μικρός, μεγάλος, ορεινός, νησιωτικός, αγροτικός).
«Θέλουμε, είπε, να διασφαλίσουμε τη συνοχή των υπηρεσιών μας μέσω τυποποιημένων διαδικασιών για κάθε αρμοδιότητα και το πεδίο ευθύνης που διαχειριζόμαστε. Η Επιτροπή ήδη έχει επεξεργαστεί, έχει ολοκληρώσει είκοσι διαδικασίες, τις πιο μεγάλες και δύσκολες που έχουμε και απαιτούν πολύ μεγάλη προσοχή και είναι κοινές για το σύνολο των δήμων».
Ο Γενικός Διευθυντής της Κεντρικής Ένωσης Δήμων Ελλάδας, και μέλος της ΕΠ ΚΕΔΕ-ΕΑΔ-ΕΕΤΑΑ, Γιάννης Καραγιάννης τόνισε ότι οι διαφορετικού είδους έλεγχοι από διαφορετικούς φορείς αποτελούσαν για τους αιρετούς διαχρονικά, αλλά και για την ΚΕΔΕ ένα σημείο προβληματισμού και κριτικής. Ο έλεγχος της νομιμότητας, που πολλές φορές άγγιζε τα όρια του ελέγχου σκοπιμότητας αποτελούσε τροχοπέδη για την Αυτοδιοίκηση και διαφοροποιούσε το συνταγματικά κατοχυρωμένο ρόλο της εποπτείας των Δήμων. Η ορθή άσκηση εσωτερικού ελέγχου είναι αναμφίβολα μία ανεξάρτητη, αντικειμενική δραστηριότητα, σχεδιασμένη να προσθέτει αξία και να βελτιώνει τις λειτουργίες ενός οργανισμού, του Δήμου εν προκειμένου.
Ο κ. Καραγιάννης τόνισε ότι η ΚΕΔΕ έχει ζητήσει να υπάρχει τριετής μεταβατική περίοδος για την πλήρη εφαρμογή του νέου πλαισίου Εσωτερικού ελέγχου για την πλειοψηφία των Δήμων, δεδομένης της αποψίλωσης των υπηρεσιών πολλών Δήμων λόγω της κινητικότητας.
Η ΚΕΔΕ πιστεύει στην αναγκαιότητα του Εσωτερικού Ελέγχου, που πρέπει να προχωρήσει σωστά, με το απαραίτητο προσωπικό και πόρους ώστε να αποτελεί έναν σημαντικό σύμμαχο κάθε Δήμου.
Επίσης, ο Γενικός Διευθυντής της ΚΕΔΕ, κατέθεσε τον προβληματισμό της ΚΕΔΕ για το γεγονός ότι η ανάθεση αρμοδιοτήτων στον επικεφαλής του φορέα (και εν προκειμένω στον οικείο Δήμαρχο), ίσως προκαλούν σύγχυση αρμοδιοτήτων αφού πρόκειται για σύμπτωση στο ίδιο πρόσωπο ελέγχοντος και ελεγχόμενου.
Ο Κωνσταντίνος Κωστόπουλος, Αντιπρόεδρος του Ελεγκτικού Συμβουλίου δήλωσε πως « Με τον πρόσφατο νόμο 4795/2021 (Α΄62), και ειδικότερα στο πρώτο μέρος αυτού (άρθρα 1-22), θεσπίζεται σύστημα εσωτερικού ελέγχου στο δημόσιο τομέα και επομένως και στους Δήμους όλης της χώρας. Αποτελεί μέρος της θεσμικής προσπάθειας που καταβάλλεται τα τελευταία πέντε χρόνια να μεταφερθεί στην ελληνική έννομη τάξη η μεταρρύθμιση που επήλθε στη δημοσιονομική διαχείριση της Ευρωπαϊκής Ένωσης, των κρατών μελών της αλλά και των περισσοτέρων κρατών της παγκόσμιας κοινότητας»
Ήδη, όπως σημείωσε, από το 2020 για λόγους διαφάνειας, εφαρμογής βέλτιστων πρακτικών αλλά και για παιδευτικούς λόγους (με κύριους αποδέκτες τους ελεγχόμενους φορείς) με μια πρώτη κανονιστική απόφαση της Ολομέλειας του Ελεγκτικού Συνεδρίου (ΦΕΚ Β΄ 2424/18.6.2020) και το συνοδεύον αυτή πολυσέλιδο κείμενο, περί «Ορισμού Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου εντός του Ελεγκτικού Συνεδρίου», αποτυπώθηκε η αντίληψη του Ανωτάτου Δημοσιονομικού Δικαστηρίου αναφορικά με το περιεχόμενο του εσωτερικού ελέγχου και τα όργανα άσκησης αυτού, ενώ με μια δεύτερη κανονιστική απόφαση της Ολομέλειας (ΦΕΚ Β΄ 4938/9.11.2020) καθορίστηκε η «Διαδικασία Ελέγχου από το Ελεγκτικό Συνέδριο της ύπαρξης, της λειτουργίας και της αποτελεσματικότητας Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου στους φορείς που υπάγονται στην ελεγκτική του δικαιοδοσία».
Η Προϊσταμένη Γεν. Δ/νσης Ακεραιότητας και Λογοδοσίας – Εθνική Αρχή Διαφάνειας, Μαρία Κωνσταντινίδου αναφέρθηκε με λεπτομέρειες στο νέο θεσμικό πλαίσιο (ν.4795/2021) και τις καινοτομίες που εισάγει για την οικοδόμηση του Συστήματος Εσωτερικού Ελέγχου, καθώς και στα πρακτικά βήματα για τον τρόπο ανάπτυξής του στους Δήμους.
Το κοινό που παρακολούθησε την ημερίδα είχε την ευκαιρία να συμμετέχει σε ηλεκτρονική ψηφοφορία μέσω της διαδικτυακής πλατφόρμας “Mentimeter” με τα αποτελέσματα να τροφοδοτούν μια ενδιαφέρουσα ανταλλαγή απόψεων μεταξύ των ομιλητών.
